powrótSzpitale polowe Rejonu "Helenów"

Powstańcze szpitale i punkty sanitarne poza Warszawą – VII Obwód Obroża

Terenem działań VII Obwodu Obroża Okręgu Warszawskiego AK był powiat warszawski poza granicami miasta. Dzielił się na osiem rejonów. Podlegał sztabowi, w którym odpowiedzialnym za służbę lekarską był dr Jan Drożyński.

Rejon 6 „Helenów”

Za służby sanitarne rejonu odpowiadał Kazimierz Szupryczyński. Na tym terenie funkcjonowały:

a) Pruszków – Placówka „Henryków-Piechocin”

1. Szpital w Pruszkowie przy ul. Pięknej na kilkanaście łóżek, z oddziałem zakaźno-wewnętrznym. Kierował nim dr Edward Steffen, z którym współpracowała dr Religioni-Bobrowska wraz z kilkunastoma sanitariuszkami.

2. Oddział wydzielony w szpitalu dla psychicznie chorych w Tworkach, przeznaczony dla warszawiaków. Ordynatorem był tam dr Jana Gallus, z którym współpracowali dr Kaczanowski, dr Religioni-Bobrowska, dr Dąbrowska, dr Leśkiewicz oraz kilkanaście sanitariuszek z WSK. Do tego szpitala ewakuowano rannych z warszawskiej placówki przy ul. Krechowieckiej 6 oraz chorych ze Szpitala Dzieciątka Jezus. Oddział funkcjonował do końca marca 1945 r.

3. Szpital powiatowy w Pruszkowie-Wrzesinie przy ul. Pęcickiej, gdzie ordynatorem był dr Michał Dobulewicz. Pracowali tam też dr Komorowska, dr Tadeusz Zieliński, dr Piotr Załęski, dr Zawadowski i dr Wolfram oraz kilkanaście sanitariuszek. Przez szpital przeszło ponad 1000 warszawiaków.

4. Szpital na ok. 30 łóżek w Pruszkowie-Żbikowie przy ul. Szkolnej. Kierował nim dr Tadeusz Włodarczyk. Pracowały tu sanitariuszki z WSK. Placówka udzielała pomocy chorym i rannym z obozu pruszkowskiego.

5. Szpitalik w Pruszkowie w Zakładzie Wychowawczym Sióstr Samarytanek przy ul. Szkolnej 15. Pracowały w nim zakonnice i sanitariuszki z WSK. Placówka udzieliła pomocy kilkuset warszawiakom.

6. Punkt sanitarny w Pruszkowie w Ośrodku Ubezpieczalni Społecznej przy ul. Prusa. Prowadził go dr Szupryczyński.

7. Punkt sanitarny w Pruszkowie w Fabryce Fajansów „Porcelit” przy ul. Chemicznej.

8. Punkt sanitarny w Pruszkowie w Fabryce Pilników przy ul. 3 Maja.

b) Piastów – Placówka „Jowisz”

Za służby sanitarne odpowiadali tu dr Mieczysław Kosiński i dr Julia Bielecka, a także dr Stanisław Makowski, dr Konrad Okolski, dr Miedziński i dr Stencki. Na terenie Piastowa działały:

1.Szpital dla ciężko rannych warszawiaków na terenie zakładów „Tudor”, założony we wrześniu. Dysponował kilkudziesięcioma łóżkami. Pracowali w nim dr Kosiński i dr Miedziński. Udzielił pomocy ok. 800 osobom.

2. Szpital dla chorych ewakuowanych z Warszawy w budynku szkolnym przy ul. 11 Listopada. Dysponował niewieloma łóżkami i działał w ciężkich warunkach. Mimo to przyjął ok. 300 chorych. Przewieziono tu m. in. pacjentów ze Szpitala Dzieciątka Jezus.

3. Punkt ambulatoryjny w Ośrodku Zdrowia przy ul. Bohaterów Wolności 17. Pracowali tu dr Makowski i pielęgniarka Aniela Zabłocka-Manuszak.

c) Ursus Czechowice – Placówka „Kordian”

Za służby medyczne placówki odpowiadał jej komendant – dr Jerzy Włoczewski oraz dr Władysława Włoczewska. Działały tam:

1.Szpital w Ursusie zorganizowany 5 sierpnia przy ul. Bohaterów Warszawy dla uciekinierów z Woli i Ochoty oraz chorych z Pruszkowa. Posiadał salę operacyjną i salę chorób zakaźnych. Dysponował ok. 50 łóżkami. Działając do stycznia 1945 r., przyjął ok. 1000 warszawiaków.

2. Szpital w Ursusie przy ul. Cierlickiej – filia szpitala z ul. Bohaterów Warszawy. Dysponował ok. 30 łóżkami. Pracował tam między innymi dr Balkiewicz, kierujący oddziałem ginekologiczno – położniczym. W szpitalu przebywali w nim rekonwalescenci i chorzy po lżejszych zabiegach.

3. Ambulatorium dla ewakuowanych warszawiaków na terenie obozu przejściowego w Zakładach Mechanicznych Ursus. Pracowali w nim m.in. dr Zbigniew Semerau-Siemianowski, prof. Stanisław Wszelaki, dr Zbigniew Wojciechowski, dr Władysława Włoczewska. Ambulatorium działało od 3 do 25 października 1944 r.

d) Michałowice – Placówka „Ojców”

1.Punkt sanitarny na trasie kolejki EKD. Prowadził go dr Jan Sławiński. Działał tam też kilkułóżkowy szpitalik współpracujący ze szpitalem w Ursusie. Chorymi opiekowały się sanitariuszki z WSK. Z pomocy punktu istniejącego do grudnia 1944 r. skorzystało ok. 100 osób.

e) Magdalenka – Placówka „Polesie”

1.Punkt sanitarno-opatrunkowy dla oddziałów AK. Obsługiwały go sanitariuszki i łączniczki z WSK – m.in. Janina Roniewicz, Bronisława Pieniek, Elżbieta Jankowska, Karolina Buchalczyk, Wiktoria Machnikowa, Władysława Wandlowa.