powrótSzpital polowy Śmiała 43
fot. Autor nieznany, Muzeum Powstania Warszawskiego
Szpital Polowy nr 104 A został zorganizowany najpierw w gmachu Gimnazjum im. Poniatowskiego, popularnie zwanego "Poniatówką", przy ul. Lisa Kuli róg Rokitnej. Ściśle współpracował ze szpitalem 104 na ul. Czarnieckiego 49. W gimnazjum, zdobytym przez powstańców w nocy z 3 na 4 sierpnia, był niemiecki lazaret, który powstańcy zajęli wraz z całym wyposażeniem. Z "Poniatówki" trzeba było zrezygnować ze względu coraz silniejszy ostrzał od strony torów kolejowych i dworca.
Szpital został przeniesiony do willi byłego ministra Kościałkiewicza przy ul. Śmiałej 43. W ciągu 2 dni zorganizowano tu szpital na 130 łóżek. Dysponował on doskonale wyposażoną salą operacyjną oświetloną reflektorami samochodowymi. Szpital działał od 15 sierpnia do 29 września 1944 r. Przewinęło się przez niego ponad 200 żołnierzy, ludność cywilna i Niemcy wzięci do niewoli. Odległość szpitala od linii niemieckich nie przekraczała 150 m, co chroniło budynek od ataków lotniczych i ognia artylerii. Strzeżone dojścia i zabezpieczone od strony nieprzyjaciela okna chroniły przed ostrzałem z broni małokalibrowej.